Te Ahu o te Reo

Contact person(s)

E hura ana i te hauora o te reo ki roto i ngā kāinga me ngā hapori Māori

Kua oti ake i te NZCER – Te Wāhanga tāna rangahau i te hauora o te reo Māori ki roto i ngā kāinga me ngā hapori. Ka hurahia e Te Ahu o te Reo ngā pēwheatanga ā-whānau ki roto i ngā hapori e iwa, e mahi ake ana ki te whakaū i te reo Māori kia mau, kia ora, kia noho hoki hei reo kōrerorero mō ia rā.

Ko ngā whakataunga rangahau a Te Ahu o te Reo ka tirohia mō te tukunga pūtea me te whakahaere hōtaka kia eke ai ki ngā tūmanako mō te reo Māori. He rārangi tūtohu ka puta hei whakamārama ake i ngā mahi a te kāwanatanga o te motu, me ngā kāwanatanga ā-rohe hoki, tae atu ki te wāhanga mātauranga me te wāhanga pāpāho.

Ka mahi tahi Te Taura Whiri nāna nei i utu te rangahau ki Te Mātāwai hei whakatutuki i ngā tūtohutanga.

Ka whakaputaina e mātou he rīpoata e āta whakaatu ana i ngā whakataunga mai o tēnā o tēnā o ngā hapori e iwa. Ka whakaatu ngā rīpoata i ngā wero me ngā whaihua i pā mai ki ngā whānau e whai ana i ō rātou moemoeā i ō rātou tūmanako hoki ki te pupuri, ki te whakarauora, ki te whakatau noa i te reo Māori ki roto o ia hapori.

Ko Te Ahu tēnei o te Reo Māori ki roto i te rautau 21 e haere ake nei. He mea āpiti ki te tino rangahau pūtake mō te reo Māori i whakahaeretia i te ngahuru tau 1970 e Richard rāua ko Nena Benton, i whakaatuna ai te ngaro tonutanga o te reo Māori puta noa i Aotearoa. O aua hapori i rangahautia rā e waru anō i uru mai ki Te Ahu o te Reo. Pānuitia he whakarāpopototanga mō te huarahi i whāia.

Ko te ingoa o te kaupapa nei hei tohu i ngā wā o mua, i ngā wā hoki o muri iho nei.

Nā Tākuta Patu Hōhepa tēnei kaupapa rangahau i tapa ko Te Ahu o te Reo. He ahunga rua hoki te tikanga o te ingoa nei, e tohu ake ana i ngā wā o mua. i ō muri iho nei hoki. E hāngai ana Te Ahu o te Reo ki te whakataukī nei, ‘Ko te reo te tūahu o te mana Māori’. Ka whakarite tēnei whakataukī i te reo Māori ki te tūahu inā hoki ōna take nui hei pou tikanga, hei taurima i ō tātou marae, hei pupuri i te mana Māori, i ā tātou tikanga me tō tātou rangatiratanga hoki. Ka hāngai ki te whakaaro kia whai wāhi nui rawa te reo Māori. Ā kei roto anō hoki i Te Ahu o te Reo te whakahau ki te titiro whakamua ki ngā rā e heke mai nei ka kōkiri whakamua ai ki te whakarauora i tō tātou reo. Ka whakaata ake hoki te ingoa nei i te hurihanga o te reo, i te wairua hoki o te whakataukī rā. He whakamāramatanga nō hea tātou, kei hea tātou, ā, ki hea tātou ahu atu ai mō te reo Māori.

The report was prepared for Te Taura Whiri i te Reo Māori

Project Outputs

Publication year Publication type
Rūātoki Community Report 2017 Research report
Te Ahu o te Reo Overview Report 2017 Research report
Christchurch Community Report 2017 Research report
Taranaki Community Report 2017 Research report
Tauranga Moana Community Report 2017 Research report
Kaitaia Community Report 2017 Research report
Tāmaki Makaurau ki te Tonga Community Report 2017 Research report
Matawaia Community Report 2017 Research report
Te Uru o Tāmaki Community Report 2017 Research report
Te Wairoa Community Report 2017 Research report